20 May 2012

تورکه اؤردک، تورکه اینک


آذربایجانین دوغولو کندلریندن بیری اولان نۆنه‌که‌ران‌دا حئیوانلارین آدلاندیریلماسی منی چوخ ایلگیلندیردی. بو کندده بیر سیرا حئیوانلارا هانسی ائتنیک یا اؤلکه‌یه عایید اولدوغونا گؤره بیر میللی صیفت وئریلمیشدیر بونلاردان ایکی اؤرنک داها چوخ ایشله‌نیلیر.

آذربایجانین دوغولو کندلریندن بیری اولان نۆنه‌که‌ران‌دا حئیوانلارین آدلاندیریلماسی منی چوخ ایلگیلندیردی. بو کندده بیر سیرا حئیوانلارا هانسی ائتنیک یا اؤلکه‌یه عایید اولدوغونا گؤره بیر میللی صیفت وئریلمیشدیر بونلاردان ایکی اؤرنک داها چوخ ایشله‌نیلیر.

۱.  اؤردکلرده: نۆنه‌که‌ران‌دا و آرپاته‌په‌ده اؤردکلری «تۆرکه» و «ایسراعیلی»یه بؤلورلر. «تۆرکه» اؤردکلر بؤلگه‌نین معمولدا مؤوجود اولان رهلی-بزکلی اؤردکلریدیلر، آما «ایسراعیلی» اوردکلر بیر سیرا گلمه‌گلینتی چیرکین اؤردکلره دئییلیر. هر بیر تویوق-جوجه ساخلایان قادین تۆرکه یا ایسراعیلی اؤردگی اولماق آرزیسیندادیر. تۆرکه اؤردگه یییه دورماق ایسه بیر جور فخر ساییلیر.

۲.   اینکلرده: نۆنه‌‌که‌ران‌دا اینکلرین آراسیندا تۆرکه و گیلک اینک آییرماسی وار. تۆرکه‌نی گیلکدن آییرماغین یولو ایسه گیلکلرین بوینونون دالینداکی هۆرکوجدور. بو کند و قونشو کندلرین آراسیندا گیلک مال (اینک ده مال ایچینده اولماقلا) سه‌فئه مالا مشهوردور. بؤلگه‌نین جاماعاتی گیلک ماللارین «موشامبا» (پولیمئردن اۆره‌تیلمیش کیسه‌لر) یئمگینی اونلارا بیر پیسلیک بیلیرلر. بو اینکلرین کنده گلمگینده حئران(یا حئیران) گدیگی‌نین آستارایا ساری اۆزونده یاشایان تالیش تانینمیش آما تۆرکجه‌نی لهجه‌یله دانیشان کؤچه‌ری ائللرین رولو گؤرونور.

«قوزئی ویلکیج»ده یئرله‌شن تۆرک ساکینلر قونشو تالیشلارلا ایلیشکییه کئچمیشلر. آرالاریندا ائولنمه‌لر اولوب. تالیشلار هر ایل نۆنه‌که‌ران‌ین کؤوشنینده اولان «مئیرام تۆشن»ه گلیرمیشلر و اوبالارینی اورادا قورورموشلار. ائله بو یئرین آدی دا اوبانین خانی «مئیرام» خانیمین آدایندان و اونون اوباسی‌نین اورادا تۆشمگیندن (= یایلاق اولاراق قیسا سوره‌لی ساکینلشمگیندن) گؤتورولمگی کندلیلر آراسیندا یایغیندیر. تالیشلار یاخین کندلرین ساکینلریندن حئیوانلارینا سامان آلیرمیشلار بو دوروم ایندی ده سامانین قیتلیق ایللرینده تکرارلانیر.